Osasun-alarmak eragindako konfinamendu-egoerak gure herri eta hirietako kaleak hustu ditu, eta etxetik ezinbestekoa baino gehiago ez ateratzeko dinamika batean sartu gaitu bete-betean. Ez da erraza izaten ari, eta gure etxean gaude, gure aterpean, gure gauzekin, atseden hartzen dugun lekuan… “Ohiturak eta errutinak dituzten izaki sozialak gara, mugitzeko askatasuna dutenak eta konfinamenduak horietako asko hautsi dizkigu”. Etxerik gabeko pertsonek gutxi dute, ez dute etxerik eta geratzen zaien apurra espazio publikoan mugitzeko askatasuna da, azalpenik eman behar izan gabe, nahi dutenarekin eta nahi duten tokian egoteko. Kontuan izan behar dugu etxerik gabeko pertsonak ez dutela bizitoki egonkorrik, ezta bizitzeko etxebizitzarik ere. Baliabide ekonomikorik ez duten edo baliabide horiek behar bezala kudeatzeko zailtasunak dituzten pertsonak dira; gizartean eta familian erabateko deserrotze-egoerak bizi dituzte, familia-, gizarte- eta afektibitate-loturarik gabe, laguntza pertsonal eta sozialik gabe, gizartearen dinamikekiko ahulagoak direnak.
Gizartearen gainerako funtzionamendu-dinamikekin konektatzea batzuetan zaila da etxerik gabeko pertsonentzat. Eta orain mugitzeko askatasuna desagertu egiten da, eta espazio desberdinetan egon behar da, ezagutzen ez ditudan pertsonekin, haiekin egon nahi ez dudan pertsonekin, irten ezinik, intimitaterik gabe, …
Egoera horretan, gero zer gertatuko den jakin gabe, zer gertatzen den ulertu gabe, giltzapetuta egotearekin, nire zailtasunekin, buruko gaixotasunekin, adikzioren batekin… deseroso.
BesteBi plataformatik, Geratu…non? Kanpaina jarri dugu abian, bizi dugun osasun-alarmako egoera honetan etxerik gabeko pertsonek dituzten zailtasunak ikusarazteko. Osasun-alarmako eta konfinamenduko egoera honetan, arreta jarri nahi dugu etxerik ez dutenak egoera hori bizitzen ari diren moduan. Gutako bakoitzak, Euskadin bizi garen guztiok, etxerik gabeko pertsonenganako begirada zabaltzea nahi dugu, ez baititugu ikusezin bihurtzen. Pertsona gisa onar ditzagun, herritar gisa, beren eskubide eta duintasunarekin. Egoera hori denok bizi dugula eta etxean gera zaitezela esaten digutenean, pertsona batzuei ez die balio lelo horrek; beraz, kontuan hartu beharko lirateke eta ez ahaztu. Zailtasunak zailtasun, malgutasuna eta enpatia eskatzen ditu, eta komunikabideetatik iritsi den gauza bakarra gatazkak, isunak, polizia-ekintzak… izan dira.
Horregatik, ezinbestekoa da bizi dugunetik ikastea. Eskatzen dugu euskal administrazioek modu eraginkorrean gara dezatela gizarte-zerbitzuen zorro eguneratua eta krisi honen ondoriozko beharretara egokitua. Gainera, Euskadin etxegabetasuna desagerrarazteko estrategia globala baliatzea, krisi honen ondorioz etorkizunean gerta daitezkeen egoerei erantzun egokia eman ahal izateko prest egoteko abian jarri behar diren erantzun berrien katalizatzaile gisa. Egoera bazen kezkagarria konfinamenduaren aurretik, oinarrizko premien zerbitzuak gainezka baitzeuden eta etxebizitza eskuratzeko zailtasun handia baitzegoen.
Jar dezagun lehentasuntzat komunitatean, gizarte-kohesioan, pertsona ardatz duten zerbitzu publikoetan inbertitzea, ondo hornituta eta egon daitezkeen egoerei erantzuteko prestatuta.
Ikusi ahal izan dugunez, etxerik gabeko pertsonek bizi dituzten egoerei aurrea hartzeko eta egoera horiek arintzeko beharrezkoa dena martxan jartzeko gaitasuna izan dugu, onenak ez badira ere. Denboraz eta aurreikuspenez, etxegabetasuna amai daiteke. Egin dezagun.
Pertsona guztiok daukagulako etxebizitza duin bat izateko eskubidea; etxegabetasuna desagerraraztea posible delako.
#ALKARTASUNABETIZABALIK
Joseba Gaya
Etxegabeko pertsonen arloko arduraduna
Caritas Bizkaia